ساختمان مسکونی خانه سبز

اطلاعات کلی پروژه

معماران: گروه معماری کارابن | مهدی پناهی

مکان: تهران، ایران

مساحت زمین: ۴۷۸ مترمربع

مساحت: ۳۱۵۰ مترمربع

سال: ۱۳۹۶-۱۳۹۴

همکار طراحی: رسول بخشی

گرافیک: زهره بختیاری

عکس: مهدی پناهی

خانه سبز

ایده اصلی خانه سبز

در گذشته، فضای زندگی انسان در کنار طبیعت بوده است، اما امروز به دلیل تعریف فضای معماری در طبقات بالاتر از سطح زمین، این ارتباط تا حدود زیادی از بین رفته. همچنین بافت قدیم شمال شهر تهران، کوچه‌ باغ‌های سرسبزی داشته که به تدریج با افزایش ساخت و سازها، سرسبزی خود را از دست داده‌اند. تلاش برای یافتن راهی در جهت تقویت ارتباط با طبیعت چه به لحاظ بصری و چه به لحاظ فیزیکی، ایده اصلی پروژه را تعریف کرد.

خانه سبز

در روند طراحی پروژه برای تمامی فضاها، با توجه به محدودیت‌ها و ضوابط، هر جا که امکان ایجاد فضای سبز بود، جزئیاتی مناسب طراحی شد. به طور کلی در پروژه، به جز سطوح داخلی فضای زندگی و مسیرهای تردد در مشاعات، تمام سطوح افقی باقی‌مانده با هدف افزایش حداکثری فضای سبز، به شکل باغچه‌های بزرگ و کوچک طراحی شد. مهمترین این فضاها، حیاط، بام و حیاط نیم طبقه می‌باشند.

خانه سبز

ایده طرح نما در امتداد ایده اصلی پروژه، بدین صورت شکل گرفت تا کالبد بنا با رفتار طبیعی در برابر دو مسئله مهم – یکی دید و منظر و دیگری ایجاد فضای مناسب برای رشد و گسترش گیاهان – گشوده شود.

خانه سبز

این گشایش از یک طرف با فاصله گرفتن پوسته نازک کاری از بدنه اصلی ساختمان و از طرف دیگر با گشایش و فاصله گرفتن تدریجی پوسته نازک‌کاری نما و همین‌طور چرخش تدریجی عناصر شکل‌دهنده نما برای به حداقل رساندن سطح پوشش، طراحی شد که فضای رشد و گسترش گیاهان به تدریج تا بازترین قسمت نما فراهم گردید.

خانه سبز

در انتهای این پوسته بازشده نما در هر بخش فاصله حداکثری ایجاد شد و در بخش‌هایی برای باز بودن کامل سطح پنجره، هیچ عنصری نما را نپوشاند.

خانه سبز

این چیدمان مصالح نما و ترکیب آن با فضای سبز نما، به نوعی حس بیرونی پوسته نما و دیده شدن فضای سبز در تمامی قسمت‌های نما را از درون نیز قابل رؤیت و لمس کرده و ارتباط بصری و فیزیکی با همین دو عنصر فضای سبز و متریال نما، حس ارتباط با فضای خارج را تقویت می‌کند. این جزئیات تلاشی است برای کم کردن فاصله درون و بیرون در جهت تقویت حس ارتباط با طبیعت.

خانه سبز

برای اجرایی شدن این جزئیات، آجر به دلیل مدولار بودن و امکان چیدمان کردن و همچنین داشتن حس قوی و آشنا برای مخاطبین پروژه، انتخاب شد و رنگ روشن هم برای سبک‌تر کردن پروژه و دیده شدن بیشتر گیاهان در زمینه روشن، اتخاذ شد.

حیاط نیم طبقه، اثر ایده اصلی پروژه بر فضاسازی و گسترش فضای سبز

پروژه در مرحله‌ای به ما واگذار شد که سازه آن طراحی و نقشه‌های اولیه آن تهیه شده بود. در نقشه‌های ابتدایی (شهرداری) با توجه به شیب تند خیابان و ترازهای کف طبقات پارکینگ همکف و شروع طبقه اول مسکونی، ارتفاع حدود ۵ متری برای پارکینگ بالا بوجود آمده بود که با اعمال ضابطه کنترل ارتفاع پارکینگ، حداکثر این ارتفاع ۲/۴۰ متر لحاظ شده بود و مابقی ارتفاع به صورت سقف کاذب در نظر گرفته شده بود. همین‌طور به دلیل پیش‌روی فضای ورزشی در طبقه زیرزمین در جهت استفاده از نور و تهویه طبیعی و عبور مسیر ماشین رو از درون حیاط، فضای باقی‌مانده حیاط کم شده و فضای سبز آن نیز کاهش پیدا کرده بود. این محدودیت‌ها و فضای بلااستفاده پشت سقف کاذب پارکینگ بالا، ما را بر آن داشت تا با ایجاد یک فضای باز مسقف، فضای سبز حیاط‌گونه را با باغچه‌های پیوسته پیرامونی و ایجاد آبنمای مرکزی، طراحی کنیم که دسترسی به این فضا به صورت اختصاصی از لابی، توسط یک پل فلزی  امکان می‌یابد. این بخش از طراحی، تلاشی بود برای جبران فضای از دست رفته حیاط و افزایش سبزینگی فضا.

در نهایت در تمامی قسمت‌هایی که پنجره و بازشویی ایجاد شده و مابقی سطوح افقی مانند سطح بام، سردر حیاط و قسمت‌هایی از بدنه حیاط، باغچه‌هایی طراحی و اجرا شد تا تنوع گونه های گیاهی نیز در جای جای پروژه دیده شود.

لازم به ذکر است که سیستم آبیاری و جمع آوری آب باغچه‌ها به صورت هوشمند و پیوسته در مشاعات طراحی شده تا در نبود ساکنین نیز جزئیات سبز نما در تمامی شرایط قابل رسیدگی باشند.

فضای داخلی پروژه به صورت تک واحدی طراحی شده که در هر طبقه، بعد از دسترسی آسانسور و پله به فضای پیش ورودی واحد، پلان به دو بخش مهمان و خصوصی تقسیم شده که فضای خدماتی سرویس و کلوزت مهمان و آشپزخانه در میان این دو بخش قرار گرفته، نشیمن و اتاق‌های خصوصی در جنوب و سالن پذیرایی و اتاق مهمان با درب مجزا به لابی طبقه، در قسمت شمال قرار گرفته. همچنین در شرق پروژه بالکن بزرگی در ارتباط با آشپزخانه و رو به شرق (با دید به بوستان منظریه) قرار گرفته.