ساختمان مسکونی آستانه اثر آتلیه معماری اکنون در شیراز

آتلیه معماری اکنون

محمود امیدبخش- عاطفه محرری

اطلاعات کلی پروژه آسنانه

کارفرما: شیرین صالحی و شریک
بهره برداران: ۸ واحد مسکونی خانواده های صالحی و آستانه
طراحی : آتلیه معماری اکنون (عاطفه محرری-. محمود امیدبخش)
همکاران طراحی: علی اشجع . علی عسکری نژاد .مهتا جعفری
طراحی سازه: بابک وکیل زاده
طراحی تاسیسات: عبد الرحمان نوروزی
اجرا: آتلیه معماری اکنون (با همکاری تقی آستانه و هاشم صدرالحسینی)
عکس: عاطفه محرری . آزاده استوار
محل اجرا: ایران، شیراز، ملاصدرا، کوچه 7

شرح پروژه آستانه

پیشنهاد طراحی و ساخت بنای مسکونی آستانه در ۶ طبقه مشتمل بر یک طبقه پارکینگ و ۵ طبقه مسکونی مشتمل بر ۸ واحد دربستری حاصل از تجمیع دو قطعه زمین در بافت میانه و شلوغ شهر شیراز با امتزاجی از کاربری های تجاری و مسکونی در خرداد ماه ۱۳۹۰ و با بودجه ای محدود جهت طرح و ساخت و به این گروه سفارش داده شد.
کاربری و مشخصات: مسکونی شخصی برای سکونت چندین خانوده میان سال و آشنا شامل ۴ واحد دو خوابه ۱۱۰ متری و ۲ واحد دوخوابه ۱۴۰ متری و دو واحد سه خوابه با مساحت ۲۰۰ مترمربع
تراز زیرزمین: شامل پارکینگ . انبار ها . فضا های تاسیساتی و راه پله
تراز همکف : شامل لابی ورودی . سالن اجتماعات . فضا های دسترسی و یک واحد مسکونی
تراز طبقات : شامل هر طبقه ۲ واحد مسکونی و فضا های دسترسی
تراز بام: شامل فضای سبز . نشیمن عمومی مسقف . فضای اختصاصی واحد زیر بام و اتاقک آسانسور
مساحت زمین: ۴۸۰ متر مربع مشتمل بر ۶۰ درصد سطح اشغال ساخت و ۴۰ درصد فضای باز
زیربناها: مجموعا ۱۸۰۰ متر مربع شامل پارکینگ . انبار . فضای ورودی و تقسیم و دسترسی و فضای سکونت
دوره زمانی طرح و ساخت :خرداد ماه ۱۳۹۰ تا خرداد ماه ۱۳۹۲
سازه اصلی : اسکلت بتنی شامل ستون و تیر بتن آرمه و دیوار برشی و سقف دال بتنی
سازه فرعی (شامل تراس ها و خرپشته و سازه واحد زیر بام): اسکلت جوشی فلزی با پوشش های سبک و نیمه سبک گریتینگ و ساندویچ پانل
تاسیسات مکانیکی: سرمایش سیستم کولر آبی و اسپیلیت – گرمایش سیستم پکیج- رادیاتور
مکان : ایران، شیراز، ملاصدرا، کوچه 7 (بافت میانه و پویای شهری)

شرح طرح، ایده ها و مفاهیم

ایده خلق ساختمان مسکونی آستانه ، بر پایه مفهومی ساده و در عین حال اساسی شکل یافته است : “بازآفرینی، خلق و در عین حال ارجاع به ساختار، مفاهیم ساده و ابتدایی عناصر به منظورپاسخگویی سر راست و کاربردی به نیازهای اصلی و اولیه زمینه و سوژه طرح شده”.

در این راستا چگونگی بسط ایده اولیه به ما به ازای ساختاری و کالبدی در بنای ساختمانی ۶ اشکوبه در بافت میانه و نیمه مسکونی ـ تجاری شیراز، نیازمند ایده هایی کاربردی و معمارانه میداشت؛ بدین معنا در پاسخی ابتداای و ساده به دو بنا و قطعه زمین اولیه، تقسیم ساختارآتی بنا به دو بخش بود. این دو پارگی، جدا از اینکه گشایشی برای جانهادن عناصر ارتباطی، پله ها و فضای میانه واحد ها فراهم آورده، بلکه اشاره ای محسوس به سابقه فیزیکی خانه های پیشین را باز می نمایاند؛ شکافی که به واسطه سقف نیمه باز و پله ها و عناصر عریان و سبک فلزی در میانه ساختار سنگین بتنی، نور را تا به عمق میانه بنا می کشاند.

بدین منظور ما با نگاهی ساده بر پایه فهم و بازنمایی قابلیت و ماهیت مواد و مصالح متداول و موجود، به بهره گیری از کیفیت های زیبایی شناسانه آنها که طبیعتا با همسازی و بازگشت پذیری به طبیعت همراه خواهد بود، پرداختیم.در نگاه ما به جرز و پوسته، تعریف مستقلی به نام درون و بیرون وجود ندارد، بلکه این عناصر، دیواره ها، سطوح و … هستند که در یکدگر تنیده اند و بار آفرینش میانه درون و گستره بیرونی را در سلسله مراتبی محجوب بر عهده می گیرند، اینجا سخن از امتداد است، نه مرزها و معنای موجودیت، تعیین کننده زیبایی شناسی اثر است.

این یک نمونه ساده از بنایی پذیرفته شده است که در آن صراحت پاسخ به خواسته ها و الزامات از یک سو و بازنمایی “ماهیت ساختاری، هندسی و کارکردی مصالح” ازسوی دیگر بار “شکل” عمومی بنا را بر دوش میکشد. در واقع قدر و بار مصالح و عناصر موجود در صراحت یافتن و در درک و پذیرش نقشی است که کارکرد، ایستایی، جرم و ماندگاری به اینان داده اند.

خالی رها شده در سطح زیرین، همزمان با پاسخ گویی به نیازهای کارکردی، واسطه سبکا و پیوند جداره ها بر سطح زمین اند و توده های ساختاری بتنی نمایندگان ماندگاری، ایستایی و ساکنان و ناظران حضور خویش در فضا. همزمان، عناصرخطی فلزی الحاقی در تضاد با ساختاراولیه و به منظورتامین سبکای فضای میانه با پوسته شهری و اقلیمی بیرونی پا به میدان گذاشته اند.گویی صراحتی که در پی مجاورتی پویا و متضاد، از جداره های سنگین ۴۰ سانتی بتنی تا پوسته سبک و سبز ۴ سانتی چوبی رخ می دهد، در مواجهه ای دایمی میان جنبه های پایداری و نیروهای درونی و محیطی باقی خواهد ماند.

نوآوری، رویکردها و مزایا

تبیین و حدوث ایده های فوق نیازمند توجه به ماهیت و موجودیت عناصر حاضر در ساخت بنا و سعی در جرح و تعدیل آنها در راستای نمایاندن و ارائه ویژگی ها و کیفیت های پنهان خود، در عوض حذف یا پوشاندن آنها به نام طراحی می باشد، در این راستا به منظور کشف و ارائه قابلیت های پروژه و تعدیل مشکلات ساختاری مبتلا به بنا های از این قبیل، موارد زیر در قالب اهداف واستراتژی های زیر مورد نظر قرار گرفت:

اهداف

• بهره مندی و استفاده از عناصر و مصالح طبیعی و متداول بتن، چوب، فلز وخاک به منظور پایداری و بازگشت پذیری و ماندگاری آنها
• توجه به اقتصاد پروژه
• توجه به شرایط اقلیمی و محیطی
• بهره گیری از ریخت شناسی همساز با محیط و ماهیت وجودی و ایفایی ساختار و مصالح موجود و کشف زیبایی شناسی اینان در طبیعت شهری
• توجه به سهولت و سرعت در سیستم اجرایی پروژه
• توجه به شرایط کنونی سایت، قرارگیری پروژه و عناصر اطراف آن

ساختمان مسکونی آستانه

استراتژی در ساختمان آستانه

• مبانی زمینه گرا: سادگی، یکدستی، صراحت سطح نما و ساختار حجمی در پاسخ به نیازهای محیط مغشوش و پیچیده شهری و در عین حال بازنمایی شمارگانی و استقلال هویتی ۲ خانه اسبق در سایت پروژه.
• مبانی ساختاری: بازتعریف جرز ها و جداره های بتنی در قالب ۲ توده مجزا به عنوان بر پا نگهدارنده بنا و به منظور ارائه ساختاروکاربرد متناسب: همچنین تعریف عناصر سبک الحاقی فلزی به منظور افزودن یک لایه مقیاسی خرد تر و با جزئیات بیشتر به پروژه از لحاظ نوع متریال و ماهیت طراحی و همچنین تقلیل وزن بصری و پاسخ تکنیکی به نیازهایی کارکردی چون پله ها، تراس ها، خرپشته. این عنصر واسط همچنین وظیفه نگه داشتن پوسته بیرونی ساختار که با بهره گیری از تخلخلی نیمه شفاف میان دو غلضت و در راستای موضع کارکردی پروژه و افزایش بهره مندی ساختمان و ساکنانش از نور و دید کنترل شده جبهه جنوب غربی سامان داده شده است را بر عهده دارد.
• مبانی بصری و اقلیمی: کارکرد پوسته چوبی جهت کنترل و تعدیل تابش جنوب غرب و دید متقابل درون و بیرون به یکدیگر
• مبانی اقتصادی: ساماندهی با کمترین پیچیدگی فضایی اضافی و یا تحمیلی
• هندسه یکدست و ساده و منطبق با مبانی ساختاری و کارکردی
• تکنولوژی ساده و کاربردی عناصر و اتصالات
• حفظ و استفاده از سطوح موجود بتنی در درون وبیرون که کمترین لایه های اضافی و سطوح جداکننده را موجب شده است.