آیا تابهحال متوجه شدهاید که به دلیل گرمای بیش از حد در اتاقخواب، احساس راحتی خود را از دست دادهاید؟ یا مجبور به پوشیدن چهار ژاکت فقط برای تحمل سرمای محیط کار خود شدهاید؟ حقیقت را بگوییم، وقتی صحبت از تنظیم هوای داخل خانه میشود، نمیتوان همه را راضی نگه داشت، و همیشه یک نفر وجود دارد که در نهایت آسایش خود را بهخاطر دیگران قربانی میکند.
ظاهراً، هیچ “استاندارد جهانی” یا “محدوده آسایش توصیه شده” در طراحی سیستمهای ساختمانی وجود ندارد، زیرا بهعنوانمثال ورزشکاران در حال تمرین در یک باشگاه ورزشی در مکزیک در یک فضای داخلی با سیستمهای ساختمانی مشابه یکخانه سالمندان در دانمارک احساس راحتی نخواهند کرد. به همین دلیل است که اگر بخواهیم به طور خلاصه “آسایش حرارتی” را تعریف کنیم، عبارت است از ایجاد سیستمهای ساختمانی است که با محیط و کاربری فضا سازگار هستند.
پس چگونه میتوانیم برای آسایش حرارتی طراحی کنیم؟
یکی از اولین المانهایی که باید در حین طراحی برای آسایش حرارتی در نظر بگیرید، ایجاد یک نمای کارآمد است. پوسته یک ساختمان به عنوان یک فیلتر بین هوای بیرون و محیط داخلی عمل میکند و هوای داخل را تثبیت میکند. مدیریت مناسب پوسته منجر به ایجاد یک محیط داخلی متعادل میشود و نیاز به استفاده از سیستم های مکانیکی را کاهش میدهد، در نتیجه به پایدارتر شدن ساختمان کمک میکند. لازم است در هنگام طراحی موارد زیر را در نظر بگیرید: عایقکاری، استفاده از نور خورشید، اینرسی گرمایی و تهویه هوا.
از آنجایی که مدیریت پارامترهای پوستهی ساختمان میتواند تاثیر زیادی بر آسایش حرارتی داخلی داشته باشد، استفاده از عایق مناسب، باعث کاهش گرما در فصول گرم و حفظ گرما در فصول سرد می شود. بهره گیری از خورشید توسط طراحی و جهت گیری ساختمان و استفاده از سایبان نیز از عوامل موثر در ایجاد آسایش حرارتی به حساب میآیند.
اینرسی حرارتی تا حد زیادی توسط مواد و نوع سازه کنترل میشود. این اجزا با محیط بیرون واکنش نشان میدهند و در خنکتر یا گرم تر شدن فضای داخلی نقش مهمی دارند. آجرها و سنگها بهعنوان مواد با اینرسی حرارتی بالا در نظر گرفته میشوند، به همین دلیل است که این مواد معمولاً در محیطهای گرم استفاده میشوند تا فضای داخلی را برای مدت طولانیتری خنک نگه دارند. در مناطق سردتر، معمولاً از مواد با اینرسی حرارتی کم (مانند چوب) استفاده میشود تا فضای داخلی در طول سرما سریعتر گرم شود.
در خصوص تهویه هوا، مدیریت تبادل و گردش هوا با فضای باز، به منظور ایجاد یک فضای راحت بسیار مهم است. چه این کار توسط تهویه مکانیکی و چه طبیعی انجام شود، جریان های هوای پایدار رطوبت را آزاد می کنند و جریان هوای نفوذی را فراهم می کنند.
آینده برای آسایش حرارتی چه خواهد بود؟
با نگاهکردن به آینده و تغییرات اقلیمی، قابلپیشبینی است که مکانهای سرد در حال گرمتر شدن هستند و مکانهای گرم، گرمای بیشتری را باید تحمل کنند و این روند تا سالهای آینده نیز ادامه خواهد داشت. اما اگر فکر میکنیم استفاده از سیستم های مکانیکی برای تامین آسایش حرارتی بهترین راهحل است، در وهله اول به چیزی که ما را به اینجا رسانده توجه نکردهایم.
معماران وظیفهشناس همیشه استفاده از روشهای پایدار را برای رسیدن به آسایش حرارتی در اولویت قرار میدهند و این امر همانطور که در این متن توضیح دادیم، به هیچ وجه پیچیده یا دور از ذهن نیست. آینده خلاقیت و نوآوری است و این راه حل ها در واقع از مصادیق مهم جهت طراحی پایدار هستند.