معماری ساختمان مسکونی آن‌دو | نکست آفیس-علیرضا تغابنی

معرفی پروژه

طراحی : علیرضا تغابنی (دفتر دیگر)

کارفرما : گروه نکسا

مجری : نکسا لاین

سال ساخت: 2024

مساحت: 2611 مترمربع

مکان پروژه: تهران، ایران

ساختمان مسکونی آن‌دو تلاشی است برای خلق گونه‌های جدیدی از سکونت در زمین‌های خالی میان ساختمان‌ها. با آزاد کردن مسیرهای حرکتی و ترکیب آن‌ها با فضاهای باز همچون تراس، ورودی و حیاط، دو واحد موجود در هر طبقه به مجموعه‌ای مسکونی زنده و در عین حال آرام تبدیل شده‌اند؛ به‌طوری‌که هر واحد ضمن حفظ استقلال خود، با کمک پلکان که این دو را به هم پیوند می‌دهد، در رقصی بی‌پایان با یکدیگر در ارتباط هستند. دو حجم هماهنگ به همراه پلکانی که گویی در میان آن‌ها گیر افتاده، توالی‌های فضایی متنوعی را شکل داده‌اند که همراه با فضاهای باز، همچون تفرجگاهی سه‌بعدی درهم تنیده‌اند.

تضاد فضایی سایت و پاسخ معمارانه در طراحی نماها

ساختمان مسکونی آن‌دو در سایتی قرار دارد که ارزش‌های فضایی آن از یک سمت به سمت دیگر تفاوت زیادی دارند. این مسئله طبیعتاً هم بر جنبه‌های شهری طرح و هم بر سازماندهی داخلی آن تأثیر گذاشته است. از یک سو، پروژه به یک مدرسه هم‌جوار است و از سمت مقابل به چشم‌اندازی شهری گشوده می‌شود. بنابراین، نمای شمالی که رو به مدرسه دارد، بسته‌تر طراحی شده و کمترین تعداد بازشو را دارد؛ این بازشوها عمدتاً حاصل برش‌هایی در فرم هستند. در مقابل، نمای جنوبی با توجه به وسعت دید پیش روی خود، ساختاری بازتر و شفاف‌تر دارد؛ چرا که فرم سعی کرده پاسخی باشد به میل بیننده برای نگریستن به این منظره.

دیاگرام‌های فضایی و برش‌های فرمی ساختمان مسکونی آن‌دو در عین حال که حس پویایی و سرزندگی را القا می‌کنند، نویدبخش تجربه‌ای خوشایند از سکونت نیز هستند؛ موضوعی که در انتخاب متریال پروژه نیز بازتاب یافته است. با تکیه بر سنت دیرینه و ارزشمند آجرسازی در ایران، فرآیندی طولانی برای آزمون ترکیب رنگ‌ها در این پروژه آغاز شد؛ با استفاده از گل‌های رنگارنگ برداشت‌شده از منابع مختلف در تپه‌های اطراف. در نهایت، ترکیبی از آجرها به‌وجود آمد که هم به غنای فرم و فضا افزود، هم پیوندی با تاریخ این متریال در معماری ایران برقرار کرد، و هم گرمای زندگی را به ساکنان خود هدیه داد—گرمایی برخاسته از سرزمینی که معماری خاکی در آن ریشه دارد. این مصالح، حس آشنایی و ناآشنایی را به‌طور هم‌زمان در ذهن بیننده برمی‌انگیزند.

این پروژه تلاش کرده است تا عناصر مستقل اما مکملی را در خود جای دهد که در تعامل دائم و رفت‌وبرگشتی با یکدیگر هستند. استقلال این عناصر هم به حفظ شفافیت فضایی کمک می‌کند و هم به نگه داشتن ماهیت «ویلاگونه» پروژه. همچنین این استقلال باعث می‌شود که دو واحد موجود در هر طبقه به‌صورت مجزا از یکدیگر قرار بگیرند. از این رو، هیچ‌یک از واحدها طراحی یکسانی ندارند، اما همگی از یک زبان فرمی و ویژگی‌های فضایی مشترک الهام گرفته‌اند.