معماری پایدار چیست؟ تاریخچه، ویژگی ها، اصول

صنایع مختلفی وجود دارند که بر محیط زیست تأثیر منفی می گذارند، در سال های اخیر تلاش ها برای جبران اثرات مخرب آلودگی های زیست محیطی و زباله ها بر محیط زیست به طور قابل توجهی افزایش یافته است، این تلاش ها به صنعت ساختمان و ساخت و ساز نیز گسترش یافته است. معماری پایدار به تأثیرات منفی که ساخت و ساز می تواند بر محیط زیست داشته باشد، هم در زمان ساخت یک ساختمان و هم در زمانی که ساختمان مورد بهره برداری توسط افراد قرار می گیرد می پردازد.

معماری پایدار چیست؟

معماری پایدار یک اصطلاح کلی است که به ساختمان هایی اطلاق می شود که برای محدود کردن تأثیر انسان بر محیط زیست طراحی شده اند. رویکرد سازگار با محیط زیست به ساختمان های مدرن، همه جنبه های برنامه ریزی و فرآیند ساخت و ساز، از جمله انتخاب مصالح ساختمانی طراحی و اجرای سیستم های گرمایش، سرمایش، لوله کشی، زباله و تهویه. و ادغام محیط ساخته شده با چشم انداز طبیعی و… را در بر می گیرد.

تاریخچه معماری پایدار

بسیاری از شیوه ها و اصول مورد استفاده در معماری پایدار ریشه در تکنیک های ساختمانی باستانی دارد که با ظهور مصالح مدرن و تولید انبوه در عصر صنعتی دگرگون شد. آگاهی مدرن در مورد نیاز به معماری پایدار را می توان بیش از 50 سال به سالگرد اولین روز زمین، جنبش بین المللی محیط زیست، و قوانین متعاقب آن در سراسر جهان ردیابی کرد.

اما جهان اکنون در بحبوحه وضعیت اضطراری تغییرات آب و هوایی قرار دارد و بسیاری از قوانین زیست محیطی که در 50 سال گذشته تصویب شده بودند، لغو شده اند. این امر باعث می‌شود طراحان، معماران، سازندگان و مصرف‌کنندگان خواستار شیوه‌های بهتر ساختمانی برای کمک به مبارزه با آسیب‌های ناشی از یکی از آلاینده‌ترین صنایع روی کره زمین باشند. شورای ساختمان سبز ایالات متحده اعلام کرده است که در ایالات متحده، ساختمان ها 39 درصد از انتشار دی اکسید کربن (CO2) را تشکیل می دهند.

پایداری به یکی از عناصر مهم معماری معاصر تبدیل شده است. استانداردهای زیست محیطی مانند BREEAM و LEED دستورالعمل هایی را برای ساختمان های پایدار ارائه می دهند. معماران مسئول تلاش می کنند تا این استانداردها را رعایت کنند و گواهینامه های مرتبط را برای پروژه های خود به دست آورند. اما بسیاری دیگر از طراحان و سازندگان به سادگی از کلمات کلیدی مانند “سازگار با محیط زیست”، “سبز” یا “پایدار” به عنوان اصطلاحات بازاریابی استفاده می کنند. اساساً، ادعاهای آنها در مورد شیوه های پایدار اغراق آمیز است. علیرغم همه پیشرفت‌ها در دانش و آگاهی، معماری واقعاً پایدار هنوز بیش از یک قانون استثنا است.

ویژگی های معماری پایدار

• تمرکز کلی بر کاهش تأثیر انسان بر محیط زیست
• حداقل مصرف انرژی زیان بار و مضر به لطف استفاده از منابع انرژی تجدیدپذیر مانند پنل های خورشیدی و سیستم های گرمایش، سرمایش و تهویه طبیعی
• ساختمان هایی که حداقل اندازه مصرف انرژی برای اثر صفر خالص تولید می کنند
• سیستم های حفاظت از آب، مانند جمع آوری آب باران و بازیافت آب خاکستری
• ادغام با چشم انداز اطراف
• استفاده از مواد تجدیدپذیر مانند بامبو، کنف، چوب پنبه، کتان و سویا
• جایگزینی مواد معمولی مانند بتن با جایگزین های پایدار مانند کنفکریت (ساخته شده از کنف، آهک و آب) یا پلاستیک های معمولی با پلاستیک های زیستی خلاقانه ساخته شده از جلبک ها
• استفاده از مواد بازیافتی
• فضاهای سازگار و مدولار ساخته شده از مواد طبیعی که به راحتی قابل تجزیه و تغییر کاربری یا بازیافت هستند
• خانه‌های کوچک، آپارتمان‌های کوچک و دیگر سازه‌های کوچک که به رفع اشتها برای مسکن پایدارتر کمک می‌کنند و از جرم و انرژی کمتری استفاده می‌کنند.
• راه حل های جایگزین مسکن، مانند خانه ها و ساختمان های آپارتمانی ساخته شده از ظروف حمل و نقل بازیافتی و همچنین معماری شناور در آبراه ها در سراسر جهان که کمبود مسکن در مناطق متراکم ساحلی را برطرف می کند.
• ترکیب گیاهان و طبیعت از طریق دیوارهای زنده، برج های مسکونی پوشیده از درخت و بام های سبز برای کمک به خنک سازی ساختمان های موجود و ایجاد محیط های بایوفیلیک سالم برای انسان

اصول کلیدی معماری پایدار

معماری پایدار توسط مجموعه‌ای از اصول اصلی هدایت می‌شود که با هماهنگی هم کار می‌کنند تا اطمینان حاصل شود که ساختمان‌ها سازگار با محیط زیست و منابع هستند و سلامت و رفاه ساکنان خود را ارتقا می‌دهند. این اصول کلیدی عبارتند از:

کارایی انرژی: طراحی یک ساختمان پایدار مصرف انرژی را به حداقل می رساند و در صورت امکان از منابع انرژی تجدید پذیر استفاده می کند که شامل استفاده از استراتژی های طراحی غیرفعال، سیستم های کم مصرف و تکنولوژی هایی است که عملکرد ساختمان را بهینه می کنند.

حفاظت از منابع: معماری پایدار بر استفاده مسئولانه از منابع مانند آب، مصالح و زمین تاکید دارد. این امر می تواند از طریق برنامه ریزی فضایی کارآمد، کاهش ضایعات و استفاده از مواد بازیافتی یا تجدید پذیر به دست آید.
مواد سازگار با محیط زیست: انتخاب مواد برای یک ساختمان پایدار بسیار مهم است. معماری پایدار طرفدار استفاده از موادی است که کم ترین تاثیر زیست محیطی را دارند و به صورت محلی، تجدید پذیر و غیر سمی هستند.

سلامت و رفاه: هدف اصلی معماری پایدار افزایش کیفیت زندگی برای کسانی است که در ساختمان زندگی میکنند یا در زمان هایی مشخص از فضا استفاده می کنند. این کار را می توان با اطمینان از کیفیت هوای خوب داخل خانه، دسترسی به نور طبیعی و آسایش صوتی و با ایجاد فضاهایی که سلامت جسمی و روانی را ارتقا می دهند، انجام داد.
سازگاری و تاب آوری: ساختمان های پایدار به گونه ای طراحی می شوند که انعطاف پذیر و سازگار باشند و آن ها را قادر به پاسخگویی به نیازها و شرایط در حال تغییر در طول زمان کنند. این شامل در نظر گرفتن چرخه عمر ساختمان،توانایی آن در مقاومت در برابر حوادث شدید آب و هوایی و پتانسیل تغییرات در آینده است.

با ترکیب این اصول در فرآیند طراحی، معماران، طراحان داخلی و شرکت های ساخت وساز می توانند ساختمان های پایدار را در کل چرخه عمر خود ایجاد کنند و تاثیر مثبت پایداری بر محیط زیست و جامعه بگذارند.

مزایای معماری پایدار

مزایای زیست محیطی معماری پایدار

معماری پایدار یک راه حل حیاتی برای چالش های زیست محیطی مهم سیاره ما مانند تغییرات آب و هوایی، تمام شدن منابع و از دست دادن تنوع زیستی است. با پذیرش اصول طراحی پایدار، معماران، طراحان داخلی و شرکت های ساخت وساز می توانند باعث انجام موارد زیر شوند:

کاهش مصرف منابع تجدید ناپذیر، ترویج مواد تجدید پذیر و بازیافتی .
کاهش انتشار گازهای گلخانه ای با به حداقل رساندن مصرف انرژی و استفاده از منابع انرژی تجدید پذیر.
حفظ و ارتقای تنوع زیستی از طریق انتخاب سایت مناسب، محوطه سازی، و استفاده از گیاهان بومی.

مزایای اقتصادی معماری پایدار

علاوه بر مزایای زیست محیطی، معماری پایدار مزایای اقتصادی متعددی دارد که آن را به انتخابی جذاب برای مالکان ساختمان، سرمایه گذاران و مستاجران تبدیل می کند. این مزایای اقتصادی عبارتند از:

صرفه جویی در هزینه های بلند مدت به دلیل کاهش مصرف انرژی و آب که منجر به کاهش قبض های مصرفی می شود.
کاهش هزینه های نگهداری و افزایش دوام، چون ساختمان های پایدار برای دوام بیشتر طراحی شده اند و نیاز به تعمیرات و تعویض کمتری دارند.
افزایش ارزش ملک ،چرا که مستاجران و مشتریان آگاه از محیط زیست به طور فزاینده ای به دنبال فضاهای پایدار هستند.
مشوق های مالی بالقوه شامل اعتبارات مالیاتی و تخفیف های ویژه مالیاتی برای ترکیب ویژگی های طراحی پایدار در ساخت وساز و نوسازی جدید در کشورهای توسعه یافته به افراد اختصاص میابد.

مزایای اجتماعی معماری پایدار

مزایای اجتماعی معماری پایدار را نباید دست کم گرفت، زیرا آن ها به رفاه کلی و رضایت ساکنان ساختمان کمک می کنند. ساختمان های سبز عبارتند از:

محیط های داخلی سالم تر ناشی از بهبود کیفیت هوا- دسترسی به نور طبیعی و آکوستیک بهتر، افزایش سلامت، رفاه و بهره وری ساکنان را به همراه دارد.
احساس اجتماع و غرور- مردم با زندگی و کار در ساختمان های مسئول زیست محیطی احساس ارتباط و افتخار می کنند.
ایجاد فرصت های آموزشی- ساختمان های پایدار، اغلب به عنوان نمونه های زنده از شیوه ها و تکنولوژی های پایدار عمل می کنند و دیگران را به اتخاذ رویکردهای مشابه در پروژه های خود ترغیب می کنند.

معماران، طراحان داخلی و شرکت های ساختمانی با درک و پذیرش این مزایا می توانند فضاهایی را ایجاد کنند که از محیط زیست محافظت کرده و به رفاه اقتصادی و اجتماعی جوامعی که به آن ها خدمت می کنند، کمک کنند.

چرا معماری پایدار مهم است؟

صنعت ساختمان و ساخت وساز بیش از %۳۵ از مصرف انرژی جهانی و نزدیک به %۴۰ از انتشار دی اکسید کربن مربوط به انرژی را تشکیل می دهند.در حالی که کلان شهرها به طور مداوم در حال گسترش هستند، خود زمین بزرگ تر نمی شود. این رشد تاثیر زیادی بر محیط زیست دارد زیرا فرآیند توسعه زیستگاه های جدید برای جوامع ما به طور مداوم به بخش عظیمی از منابع طبیعی ما نیاز دارد. زمین چاه نامحدودی نیست که بتواند خود را دوباره پر کند تا با سرعت مدرنیزاسیون انسان ها مطابقت داشته باشد.در حال حاضر باید تعادل مناسبی بین فرم، عملکرد و تعاملات یک ساختمان با محیط اطراف آن ایجاد شود تا توسعه پایدار در نظر گرفته شود.در اجرای معماری پایدار چه در ساختمان های جدید و چه در ساختمان های قدیمی، مزایای زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی همراه است.

تفاوت بین پایداری و معماری پایدار

تعریف پایداری به صورت مطلق به دلیل گستردگی و مفاهیم همیشه در حال تکامل آن بسیار دشوار است. با این حال، معمولا به عنوان فصل مشترک اکولوژی، اقتصاد و سرمایه تعریف می شود و می تواند در بسیاری از زمینه های دیگر مانند بهداشت و درمان، غذا و …به کار رود.همه این موارد در ۱۷ هدف توسعه پایدار که توسط سازمان ملل متحد تعیین شده است، مشخص شده است.

در معماری، پایداری عمدتا مربوط به محیط زیست است: چگونه ردپای کربن و افزایش دما را کاهش دهیم؟ چگونه می توانیم تاثیر مثبتی بر محیط زیست بگذاریم یا حداقل تاثیر منفی آن را کاهش دهیم؟ چگونه می توان طرحی که سایه، تهویه طبیعی و روشنایی روز را فراهم می کند و در عین حال بهره حرارتی را کاهش می دهدرا عملی کرد؟ این سوالات و بسیاری عوامل دیگر ممکن است در هنگام طراحی و برنامه ریزی یک پروژه معماری پایدار در نظر گرفته شوند.

تفاوت بین معماری سبز و معماری پایدار

ساختمان Bloomberg | اثری از نورمن فاستر و همکاران

معماری پایدار و بازیافت مصالح

هدف بسیاری از افراد بازیافت تمامی مواد استفاده شده در فرایند ساخت و ساز است. اعتقاد بر این است که برای اینکه یک ساختمان بسیار پایدار در نظر گرفته شود، معماری ساختمان ها باید مدولار طراحی شده و قابلیت بازسازی داشته باشند تا بتوان دوباره از مصالح آن برای اهداف دیگر استفاده کرد. مصالح ساختمانی بازیافت شده می توانند شامل الوارهای بازیافت شده و مس بازیافتی نیز باشند.

معماری پایدار و استفاده از منابع انرژی تجدیدپذیر

وقتی با مسئله وابستگی زیاد انسان به سوخت های فسیلی مواجه می شویم، به طور فزاینده ای روشن می شود که گذار به انرژی های تجدیدپذیر ضروری است. یکی از در دسترس ترین منابع انرژی تجدیدپذیر، انرژی خورشیدی است که می تواند از طریق استفاده از پنل های خورشیدی مورد استفاده قرار گیرد. این پنل ها می توانند روی پشت بام ها نصب شوند یا حتی به صورت انبوه مورد استفاده قرار گیرند. این کار نه تنها صورت حساب های برق را کاهش می دهد؛ بلکه خروجی کربن را از فرایند های سنتی تولید انرژی حذف می کند. در حالی که انرژی خورشیدی یک انتخاب محبوب است، گزینه های تجدیدپذیر دیگری نیز در دسترس هستند. برای مثال، انرژی باد را نیز می توان از طریق استفاده از توربین های بادی مورد استفاده قرار داد. از سوی دیگر از انرژی زمین گرمایی نیز می توان برای گرم کردن خانه ها استفاده کرد.

آینده معماری پایدار

با وجود نوآوری‌ها، پیشرفت‌ها و افزایش آگاهی عمومی در مورد نیاز به شیوه‌های ساختمانی سبزتر، معماری پایدار همچنان بخش کوچکی از ساخت و سازهای جهانی را نشان می‌دهد. علاوه بر این، بسیاری از کارشناسان معتقدند که مفهوم پایداری با توجه به وضعیت فعلی سیاره منسوخ شده است. در عوض، آنها اصرار دارند که راه رو به جلو در معماری و طراحی در احیا نهفته است، یک رویکرد کل نگر بسیار مترقی که بر بهره برداری از منابع طبیعی جهان برای ایجاد ساختمان ها و سیستم هایی متمرکز است که قادر به بازسازی خود و تخریب کامل در زمانی که به هدف خود رسیدند است.

منبع سایت thespruce و …

فیلم ۵ نمونه خیره کننده از معماری پایدار

تهیه و ترجمه اختصاصی توسط سایت معماری آرک وب